De driekoppig draak, ik zeg het alvast maar, bestaat niet. Toch heb ik er een in huis. Een echte zelfgemaakte. Een stokpop met drie koppen die elk een naam hebben: Gul, Lug en Ulg.
Ik bedacht voor onze zoon (toentertijd 4) verhalen over het berijden van de driekoppige draak. Kern van de verhalen was dat alle drie de koppen moesten samenwerken om resultaat te halen. Zoon vond het zo geweldig dat hij van de bast van platanen een harnas maakte en op de camping in Frankrijk rondliep als de drakenrijdende dappere dolende verkennende ontdekkende ridder.
Ik vond de driekoppige draak weer en opeens dacht ik: willen we niet allemaal eens een driekoppige draak berijden?
Er zijn draken genoeg te berijden: de draak van autonomie, relatie en competentie; de draak van aardig, vaardig en waardig, de draak van denken delen en uitwisselen, de draak van instructie, klassenmanagement en opbrengsten.
We willen (in het onderwijs) boven de stof staan en onderdelen zo samen laten werken dat we grip hebben. Dat mensen om ons heen ons competent, betrouwbaar en aardig vinden. Of, moeilijker nog, dat we onszelf competent, betrouwbaar en aardig vinden. We zijn zo bezien onze eigen Gul, Lug en Ulg.
We weten dat de drie koppen in ons moeten samenwerken en tegelijkertijd weten we dat alle drie belangrijk zijn (en daardoor tegelijk eigenlijk niets belangrijk is).
Want waar begin je. Wanneer je gewoon opstapt en ‘wel ziet waar je uitkomt’ vechten Gul, Lug en Ulg je van hun rug af. Wanneer je aan een van de koppen teveel aandacht besteed voelen de andere twee zich achtergesteld en wanneer je alle drie veel aandacht besteed heb je geen aandacht voor de omgeving en voor het doel van de reis.
De drie-eenheden die ik eerder noemde (van autonomie… tot opbrengsten) zijn de uitkomsten van studies. Die uitkomsten zijn vervat in woorden die samengevat zijn in modellen. En daar gaat het vaak mis. Een model namelijk werkt niet. Jij werkt. Een managementboek werkt niet, jij werkt. Een cursus werkt niet, jij werkt. Een seminarium werkt niet, jij werkt.
Jij bent onze zoon, de dappere drakenrijdende ridder met plataanbast als harnas. Jij rijdt op de rug van een draak. Ik zou zelfs kunnen zeggen dat je zelf de draak bent.
Even een paar tussenvragen: Waarom begon je dit blog te lezen?
Vanwege de foto? Vanwege de kop? Vanwege het feit dat juist ik het schreef? Iets moet je hebben getriggerd!
Tien jaar geleden schreef ik een boek over onderwijs: ‘Alles is taal in de schatrijke school.’ Het boek draaide om twee woorden: nieuwsgierigheid en trots-zijn.
Dat is ook wat ik met de foto en de kop boven dit blog heb willen doen. Jou nieuwsgierig maken. Dat is ook hoe het onderwijs werkt. Elke leerling nieuwsgierig maken. Dat kind bestuurt geen drie koppen, weet niet welke systemen en modellen jij gebruikt om hem of haar te begeleiden. De leerling hoeft niet aan drie koppen te denken. Hij is zelf de drie koppen. Elke leerling is een ridder en geen model. Elke leerling is dapper en onverschrokken en gaat in verwondering door de wereld.
Het wordt tijd dat we dat beseffen. Dat modellen en boeken en systemen en metaforen woorden zijn die proberen te verklaren, te laten herkennen en te duiden. En dat daar iets onder zit dat we soms denken kwijt te zijn. Ik noem het nieuwsgierigheid. Dat leidt tot trots-zijn.
En ik besef dat ook deze twee woorden weer woorden zijn, een model, een zienswijze. Ik besef het. En ik besef tegelijkertijd dat we soms weer gewoon ridder mogen zijn. Samen met de driekoppige draak Ulg, Lug en Gul. Met drie koppen die door perfect samen te werken door een donker bos vliegen, bijgelicht door vuurvliegjes en de eindstreep halen van een wedstrijd die gaat over het overwinnen van angst. Met drie koppen die door perfect samen te werken leren vuur te spugen waardoor ze hun omgeving licht brengen, en warmte. Met drie koppen die het lijf aansturen om op het juiste moment zo te draaien dat de eenheid tussen bomen doorvliegt zonder ze te raken.
Ik nodig je uit om samen met mij de driekoppige draak te berijden. Of eigenlijk nodig ik je met dit blog uit om gewoon les te geven. Vanuit wie jezelf bent, kijkend naar elke leerling en de manier waarop hij zijn draak rijdt. Ga je in op mijn uitnodiging?
En om je (in woorden) beelden mee te geven om bij weg te dromen neem ik je mee, op de rug van de draak. Kom en ga mee, mede-drakenrijder…
leren drakenrijden in verwondering
in opperste verbazing kijken
zien dat de wereld groter is
dan je al die tijd had gedacht
zoeken naar onontdekte grenzen
en verder nog zonder omkijken
met wapperende haren in de wind
die sporen in de lucht achterlaten
weg van eerder gebaande paden
ondertussen jezelf zien in de wolken
die fluisterend aankondigen
dat je weet waar je naar toe wilt
verzamelen van nieuwe indrukken
door zintuigen zacht te prikkelen
even stil te staan of sereen te zweven
in een schatrijke eigen omgeving
drakenrijden in gevonden eigenheid
met alle tijd van de wereld
om te ontdekken wat je al wist
en te vinden waar je naar zocht
zien dat er ongetwijfeld meer is
met elke ademteug die je neemt
krijg je de wereld in je hand
die wuift naar lispelende wind
vliegen op verkende gevoelens
nieuwsgierig naar wat er is
tot achter de volgende bocht
trots zijn op elke gevlogen meter
leren drakenrijden in verwondering
in opperste verbazing kijken
zien dat de wereld groter is
dan je al die tijd had gedacht.